
1- دماوند
کوه دماوند بلندترین کوه ایران و همچنین بزرگترین آتشفشان خاورمیانه است. این کوه در بخش مرکزی رشته کوه البرز و بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. اگرچه این کوه از لحاظ تقسیمات کشوری جزء رشته کوه های البرز است اما در روزهای صاف و آفتابی در تهران، قم و ورامین هم قابل رویت است.
این کوه اولین اثر طبیعی است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و در اساطیر و کتاب های متعدد از آن نام برده شده است. این کوه به عنوان بلندترین کوه کشور همواره مورد توجه کوهنوردان بوده است. همچنین دماوند دارای چشمههای آب گرم لاریجان، اسکووانه است.

2- دنا
دِنا بلندترین قله رشتهکوههای زاگرس در باختر ایران و در باختر مرکز فلات ایران است. بلندای این قله ۴۴۴۸ متر است و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج در شهر سیسخت جای گرفته است.
شهرستانی که این قله در آن قرار دارد نیز شهرستان دنا نام دارد. بارش سالانه در این قله از ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ میلیمتر است و رودهای بسیاری نیز از آن سرچشمه میگیرند.

3- زرد کوه
زرد کوه بختیاری با حداکثر ارتفاع بیش از ۴۲۰۰ متر دومین کوه زاگرس از نظر ارتفاع (پس از دنا) است.
این کوه در نزدیکی کوهرنگ در استان چهار محال و بختیاری در ایران قرار دارد.

4- تفتان
تَفتان نام تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران است. این کوه در منطقه جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته است. این قله در حدود چهار هزار متر از سطح آبهای آزاد ارتفاع دارد و بلندترین قله در منطقه جنوب شرقی ایران است. نزدیکترین شهر به تفتان خاش نام دارد. تفتان در زبان پارسی به معنای مکان گرما است.
این آتشفشان فعال است و گازهای گوگرد در دهانه آن منتشر میشوند. کوهنوردان عموما از یال غربی صعود میکنند که پناهگاه مجهزی ساخته شده است. به دلیل وزش بادهای سنگین و سرد در فصل زمستان عموماً صعود به این قله بسیار دشوار است.

5- توچال
توچال قلهای در شمال تهران و به ارتفاع ۳۹۶۲ متر میباشد که بخشی از دامنه رشتهکوههای البرز است. دامنه جنوبی توچال مجاور با شهر تهران و قله آن مشرف به این شهر است. مشهورترین و پر رفت و آمدترین پناهگاهها و جانپناههای توچال به ترتیب از شرق به غرب کلکچال، شروین، شیرپلا، ایستگاه پنجم تله کابین، اسپیدکمر و پلنگچال هستند که همگی آنها مشرف به تهران هستند.

6- اشتران کوه
اشتران کوه، از بلندترین رشته کوههای کوهستان زاگرس است. این رشته کوه بخشى از چینخوردگى زاگرس (میانى) است که در امتداد شمال باختری - جنوب خاوری به طول حدود 50 کم و عرض حدود 2 تا 11 کم در فاصله دو شهرستان دورود و الیگودرز از استان لرستان قرار گرفته است، به گونهای که از 10 کیلومتری جنوب خاور شهر دورود آغاز، و به جنوب روستای چقاگرگ منتهى مىشود. رودهای کوچک بسیاری از این قلهها سرچشمه مىگیرند که مهره زرین، ماربره، گهررود، دره دایى و دره دزدان از آن جملهاند. دریاچه گهر در یکى از دامنههای جنوب باختری اشترانکوه و در دره گهررود قرار دارد.

7- بیبی شهربانو
کوه بیبی شهربانو در جنوب شرقی تهران قرار دارد. در دامنههای کوه ری و بر فراز صخرهای کوهستانی، بنایی گنبدی مینایی به نام بقعه بیبی شهربانو واقع است. پایین پلههای بقعه بیبی شهربانو و در سمت راست غاری به چشم میخورد که مدخل تنگ و باریکی دارد. داخل غار نیز برای نذر شمع روشن میکنند. در قسمتی از این غار پنجرهای مشبک قرار دارد. در این کوه ساختمانی کهن به نام بقعه بیبیشهربانو وجود دارد. آثار باقیمانده از بافت تاریخی ری که دیوار اصلی برج و باروی این شهر بوده در شمال روی بلندیهای چشمه علی تا غرب کوه بی بی شهربانو، ادامه مییابد.

8- کوه سبلان
سبلان با تلفط ترکی آذربایجانی ساوالان و در تالشی سفلون، نام کوهی است مرتفع در شمال غرب کشور و در استان اردبیل. سبلان سومین قله بلند ایران و یک کوه آتشفشانی غیر فعال است. ارتفاع قله این کوه ۴۸۱۱ متر است و در بالای قله آن دریاچه کوچکی قرار دارد. کوه سبلان در شمال شرقی و در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی مشگین شهر قرار دارد.

9- سهند
سهند نام قلهای در جنوب شهر تبریز دراستان آذربایجان شرقی است. ارتفاع کوه سهند از سطح دریا 3695 متر میباشد و مخروطی بسیار پهن و گسترده دارد که از توفها و خاکسترهای فوران تشکیل گردیده و بر اثر آبهای جاری درههای تنگی در آنها ایجاد شده است.
سهند در زمره کوههای رشته کوههای البرز است که در شمال مراغه و از غرب به شرق کشیده شده و بلندترین قله آن جام نام دارد که ۳۷۱۰ متر ارتفاع دارد. سهند و جام دو قله به هم چسبیده این رشته کوه میباشند. سهند در تمام سال پوشیده از برف است. دامنههای سهند در طول سال پوشیده از گل و ریحان و لاله واژگون است.
کوهستان سهند بعد از سبلان یکی از بزرگترین و مهمترین برجستگیهای آذربایجان و از معروفترین کوههای آتشفشان و خاموش ایران است

10- كوههای مریخی
حدود 40 تا 50 كیلومتر پس از چابهار به سمت بندرگواتر، كوههایی در سمت چپ جاده نمایان میشود كه به كوههای مینیاتوری یا مریخی معروفند. وجود این كوههای منحصربهفرد با توجه به منظره كاملا متفاوتی كه در سمت راست جاده و رو بهسوی دریا وجود دارد، باعث میشود تا یكی از زیباترین جادهها و مناظر طبیعی استان سیستان و بلوچستان بهوجود آید كه به دلیل عدم معرفی، كمتر مورد بازدید قرار گرفتهاند.
این كوهها كه از منحصربهفردترین كوههای ایران است، به ثبت و حفاظت محیط زیست نیز در نیامدهاند تا دست کم به این وسیله نامشان در فهرست مناظر زیبا و بینظیر ایران بهجا گذاشته شود. كوههای مریخی مناظری از کوههای کره ماه را برای انسان تداعی میکنند و جنس رسوبی آنها و همچنین فرسایش خاص كوهها موجب ایجاد شیارها و تراشهای زیبایی شده است که گویی نقاشی ماهر آنها را به تصویر کشیده است.
این کوهها كه چاک چاک هستند و شکلهای نامانوس دارند و فاقد پوشش گیاهی هستند و به خاطر غیرعادی بودنشان، در سالهای اخیر و در میان گردشگران، به کوههای مریخی شهرت یافتهاند.
